Debat over defensie volop in beweging

Tot een paar jaar geleden was de lijn duidelijk: wie duurzaam wilde beleggen, sloot elk bedrijf met banden met de wapenindustrie uit. Sinds de oorlog in Oekraïne en de toenemende spanningen wereldwijd is die vanzelfsprekendheid verdwenen. Steeds meer mensen zien veiligheid als een basisvoorwaarde voor een vrije samenleving en daarmee ook als onderdeel van duurzaamheid. 

Steeds meer mensen vragen zich af: “Moeten we defensie niet juist steunen om onze vrijheid en democratie te beschermen?” of blijft defensie per definitie onverenigbaar met duurzaamheid?

Voorstanders zeggen: zonder een goed verdedigd Europa kunnen we onze waarden, rechten en zelfs het klimaatbeleid niet beschermen. Tegenstanders zeggen: wapens zijn per definitie niet duurzaam, omdat ze gemaakt zijn om schade toe te brengen, wat nooit verenigbaar kan zijn met duurzaamheidsprincipes.

Het gevolg? De grens tussen wat wel en niet ‘duurzaam’ is, verschuift. Ook zien we grote Europese fondsen en vermogensbeheerders hun beleid rondom defensie heroverwegen. Zo besloot UBS in 2025 om het uitsluiten van militaire wapens binnen bepaalde duurzame fondsen los te laten. Door de veranderende wereldorde en de gedachte dat veiligheid een voorwaarde is voor duurzaamheid, willen zij ruimte bieden aan beleggingen in bedrijven die bijdragen aan defensie. UBS is daarin niet de enige.

Beleggen in defensie is niet zwart-wit

Duurzaam beleggen klinkt voor velen logisch en geruststellend: je investeert in bedrijven die goed zijn voor mens, milieu en maatschappij. Maar bij defensie is die scheidslijn minder duidelijk. Defensie kan namelijk zowel bijdragen aan het beschermen van samenlevingen als aan het veroorzaken van geweld. Daarom is defensie binnen duurzaam beleggen een thema waar veel onduidelijkheid en meningsverschillen over bestaan:

• Grijs gebied
  Sommige bedrijven, zoals Lockheed Martin of BAE Systems, produceren zowel militaire systemen als civiele technologie, bijvoorbeeld voor ruimtevaart of luchtvaart. Daardoor is het niet altijd zwart-wit of een bedrijf moet worden uitgesloten: het is soms een mix van activiteiten die deels wél, deels níet onder defensie vallen.
• Indirecte ‘exposure’
  Zelfs als je niet in wapenbedrijven belegt, kun je via andere sectoren toch indirect beleggen in defensie. Denk aan staalproducenten of chipmakers die materialen of onderdelen leveren voor tanks en drones. Deze ketens zijn breed, waardoor volledige uitsluiting lastig is.
• Duurzaamheid is subjectief
  Wat voor de één een ethisch verantwoorde investering is, kan voor een ander onacceptabel zijn. Zeker bij defensie lopen meningen sterk uiteen: sommigen zien het als noodzakelijk voor veiligheid en stabiliteit, anderen vinden dat wapens nooit verenigbaar zijn met duurzaamheid.

Kortom: 100% “wapenvrij” beleggen is in de praktijk onmogelijk, hoe zorgvuldig je hier ook mee omgaat.

Hoe gaan wij om met beleggen in defensie?

Omdat wij uitsluitend beleggen via indextrackers die voldoen aan de ESG-criteria (Environmental, Social & Governance), gelden de gangbare uitsluitingsrichtlijnen voor duurzaam beleggen ook voor jouw portefeuille. Deze criteria zijn streng en passen bij ons beleid. Binnen die kaders selecteren wij zorgvuldig beleggingen die passen bij onze beleggingsfilosofie: breed gespreid, kostenefficiënt en met oog voor duurzaamheid. 

➜ Meer over ons duurzaamheidsbeleid

Binnen ESG-beleggen worden drie hoofdgroepen wapens onderscheiden, met elk hun eigen beleid. Hieronder vind je in hoeverre jij hier als belegger wél of niet aan wordt blootgesteld.

Los van bovenstaande activiteiten voldoen al onze beleggingen (ook die waarbij sprake is van (indirecte) betrokkenheid bij defensie) aan de internationale normen van de Verenigde Naties op het gebied van mensenrechten, arbeidsnormen, milieu en anticorruptie.

Invloed van defensie op jouw portefeuille

Beperkt effect op rendement

De defensiesector profiteert op dit moment van stijgende overheidsuitgaven aan veiligheid en bewapening. Wanneer fondsaanbieders hun beleid aanpassen en weer meer in defensiebedrijven beleggen, kan dit op termijn een positief effect hebben op je rendement. 

In jouw portefeuille zal dit effect beperkt zijn, omdat rendement niet de drijfveer is om in bepaalde sectoren te beleggen. We kiezen altijd voor wereldwijd gespreide indextrackers die in alle sectoren beleggen, waarbij duurzaamheid één van de factoren is die we meewegen. Beleggingen in defensie kunnen daarbij een gevolg zijn van keuzes die fondsaanbieders maken.

Onze rol en invloed

Wij hebben zelf geen directe invloed op de samenstelling van de indextrackers waarin we beleggen. Wij leunen op de criteria die de screeningspartijen hanteren bij het selecteren van bedrijven. Onze rol is het analyseren van deze thema’s en het actief toezicht houden op deze criteria. Als we merken dat de invulling van duurzaamheid niet meer past bij onze visie of bij wat we onze klanten willen bieden, kunnen we besluiten over te stappen naar een andere belegging.

Verandert de wereld dusdanig dat de indexen worden aangepast en dit niet meer in lijn is met ons beleid, dan communiceren we daar altijd actief over. Zo weet je precies waar je in belegt en welke keuzes daaraan ten grondslag liggen.

Dus, is beleggen in defensie duurzaam of niet?

Er bestaat geen eenduidig goed of fout antwoord. Er zijn goede argumenten vóór en tegen. Waar wapens ooit per definitie onverenigbaar waren met duurzaamheid, zien sommige partijen defensie nu als noodzakelijk voor het beschermen van een vrije en veilige samenleving. 

Wat vind jij? We zijn benieuwd naar jouw mening. Voel je vrij om deze met ons te delen via info@bloeivermogen.nl